Onder het motto “Nederland weer mooi” zet Stichting Landschapswacht zich samen met deVereniging Nederlands Cultuurlandschap in voor ontwikkeling en instandhouding van het Nederlands cultuurlandschap.

Het Nederlandse landschap is een cultuurlandschap, dat in de loop van duizenden jaren lang door mensen is vormgegeven. De mens heeft bossen gekapt en omgezet in akkers, weilanden en heidevelden, veengebieden ontwaterd, heggen aangeplant en beken rechtgetrokken. Door al die activiteiten werd het oorspronkelijke natuurlandschap omgezet in een cultuurlandschap. Cultuurlandschappen en de daarbij behorende landschapselementen zoals heggen, struweelhagen, houtwallen, holle wegen, graften, elzensingels, sloten en akkerranden bepalen voor een groot deel de uniciteit van ons landschap en zijn zeer belangrijk voor een veerkrachtige leefomgeving (biologische diversiteit) voor mens, flora en fauna. Juist in gebieden waar nog een labyrint van landschapselementen in stand wordt gehouden leven vaak veel unieke en beschermde planten en dieren. Het restant van het labyrint dat nog over is, is dan ook zowel vanuit ecologisch als vanuit cultuurhistorisch oogpunt van grote waarde.

Met moed en inzet ontwikkelen wij graag nieuwe aantrekkelijke landschappen en koesteren wij de schaars geworden restanten waardevol agrarisch cultuurlandschap uit het verleden. Dit is onmisbaar voor het welzijn van de mens en van de flora en de fauna.

Klik op de afbeelding om het spotje te bekijken

Duurzame landschapsontwikkeling
Het behoud, beheer en inrichting (aanleg) van landschapselementen zoals een haag of een houtwal, vraagt een "vooruitziende" blik. Zeker als het de beplanting betreft. Allereerst is het goed om te weten wat de groeiplaats aan kansen en mogelijkheden biedt. De plek, waar wordt geplant (bijvoorbeeld in Noord-Holland of Zuid-Limburg), de waterhuishouding de bodemomstandigheden, en uiteraard het toekomstig beheer zijn belangrijke factoren waarmee rekening dient te worden gehouden.
Ten tweede is het van belang de juiste inheemse soorten te gebruiken die van nature in het gebied voorkomen. Het behoud en duurzaam gebruik van genetische bronnen in het Nederlands cultuurlandschap is essentieel. Simpelweg omdat we sterk afhankelijk zijn van dieren, planten en microorganismen voor de productie van voedsel en bijvoorbeeld voor geneesmiddelen. Genetische bronnen zijn onderdeel van de totale biologische diversiteit. Het gaat om al het materiaal dat erfelijke bouwstenen bevat voor dieren, planten en micro-organismen, met een actuele of potentiële waarde voor de mens. De beste garantie voor het behoud van de variatie aan micro-organismen, planten en dieren is het behoud van hun natuurlijke leefomgeving.

Nederland kent meer dan 100 soorten inheemse bomen en struiken. Het grootste deel van deze soorten is zeldzaam geworden, of zelfs bijna helemaal verdwenen. De Vereniging Nederlands Cultuurlandschap en Stichting Landschapswacht pleiten dan ook voor het gebruik van gecertificeerd autochtoon plantmateriaal, teneinde de biologische diversiteit in stand te houden.

Essentieel hierbij is ook dat er een aaneengeschakeld en gesloten netwerk van landschapselementen ontstaat en er duurzaam landschapsbeheer wordt uitgevoerd. Een goed beheer van landschapselementen betekent dat de kwaliteit en conditie van de landschapselementen stelselmatig en op een systematische wijze worden gemanaged, teneinde de duurzaamheid ervan te maximaliseren. Het in stand houden van historische landschapselementen vergt dan ook continue aandacht en het regelmatig verjongen van de landschapselementen speelt hierbij een cruciale rol. Hiervoor is ook een duurzame en marktconforme beheervergoeding noodzakelijk. Tot slot is het van groot belang de regels uit de Flora- en faunawet strikt toe te passen, teneinde nadelige gevolgen voor planten en dieren en hun directe leefomgeving te voorkomen.

Stichting Landschapswacht maakt deel uit van Vereniging Nederlands Cultuurlandschap, een onafhankelijke vereniging van zoveel mogelijk betrokken leden, die zich realiseert dat samenwerking nodig is bij de uitvoering van haar missie.