|
13 december 2006
Landschapswacht en Landschapsbeheer
Drenthe vragen aandacht voor onderhoud heggen in Drenthe.
Oude ambacht heggenvlechten herleeft in Eext
Woensdag 13 december is in Eext een oude meidoornheg gerestaureerd.
De heg is op ambachtelijke wijze gevlochten. Met deze speciale onderhoudsactie
van de Landschapswacht en Landschapsbeheer Drenthe wordt aandacht
gevraagd voor het behoud van deze waardevolle landschapselementen.
Op dit moment zijn de huidige financiële regelingen voor het
onderhoud van heggen ontoereikend. Voor het vlechten van heggen
bestaat überhaupt geen subsidiemogelijkheid. De Landschapswacht
en Landschapsbeheer Drenthe pleiten bij de overheid voor een voldoende
financiële vergoeding voor het onderhoud van heggen en landschapselementen
in het algemeen.
De reële kosten voor het onderhoud van de 1000 kilometer heggen
in Drenthe bedragen € 800.000,- per jaar. Op dit moment zijn
er geen financiën meer beschikbaar vanuit de overheid. Het
jaarlijkse tekort bedraagt derhalve € 800.000,-
Geschiedenis
Ooit was er een tijd waarin mensen behoefte hadden hun vee en gewassen
te beschermen tegen weer en wind en tegen wilde dieren en rovers.
Velden met vee moesten gescheiden worden van de akkers, en levende
bomen en struiken konden hen daarbij van dienst te zijn. Ze laten
zich makkelijk vlechten, knippen en knotten in alle gewenste hoogtes
en vormen. Een heg is een van de meest ontroerende voorbeelden uit
onze geschiedenis van hoe de mens samenwerkt met de natuur.
Vroeger waren heggen veekerend: door de heggen te vlechten ontstonden
ondoordringbare, levende groene barriëres. Per streek verschilden
de vlechtmethodes. Een goed gevlochten heg, dicht en vol doorns,
keert en weert nog altijd meer ongewenste gasten dan gaas en prikkeldraad.
Ze bieden ook onderdak aan vele vogels, insecten, zoogdieren en
amfibieën. Met hun bloemen, bessen en noten voeden ze veel
dieren met honing en vruchtvlees.
Maar sinds de uitvinding van prikkeldraad verdween de functie van
de heg als veekering, met als gevolg dat grote lengtes aan heggen
werden geruimd. Het ambacht van het vlechten van heggen verdween
eveneens met de komst van het prikkeldraad.
Tekort
Heggen vormen een belangrijk leefgebied voor planten en dieren.
Ook vormen ze een belangrijke verbindingsweg voor dieren en niet
in de laatste plaats sieren ze het landschap op. Van de eertijds
uitgestrekte heggenlandschappen in Drenthe zijn niet meer dan enkele
restjes overgebleven. Zelfs deze restanten worden nu bedreigd.
Momenteel zijn er weliswaar subsidieregelingen voor de aanleg, het
onderhoud en het wegwerken van achterstallig onderhoud van knip-
en scheerheggen (welke overigens niet voor vlechtheggen gelden),
maar hierbij zijn enkele kanttekeningen te maken:
• Aan de regelingen zijn vele voorwaarden verbonden. Zo komt
men pas in aanmerking voor de subsidieregeling SOL (subsidieverordening
onderhoud landschapselementen Drenthe) wanneer de heg minimaal 50
meter lang is.
• Inzicht in de subsidiemogelijkheden en voorwaarden is niet
makkelijk. De regelingen zijn complex, verre van toegankelijk en
niet laagdrempelig.
• De regelingen zijn van toepassing op geheel Drenthe met
uitzondering van de Drentsche Aa. Hier geldt weer de subsidieregeling
van Programma Beheer (ministerie LNV). Helaas is er veel te weinig
geld vanuit de SOL voor structureel onderhoud van heggen. Voor de
terugkeer en het behoud van een cultuurhistorisch en ecologisch
waardevol landschapselement als de heg is het belangrijk dat er
structurele subsidies mogelijk zijn voor zowel de aanplant als het
onderhoud. Het gevaar bestaat dat de resterende kilometers heg binnen
korte tijd uit Drenthe zullen verdwijnen wanneer de overheid niet
in de kosten van het onderhoud tegemoet komt.
Naar schatting ligt in Drenthe nog ongeveer 1000 kilometer aan
heggen. Voor het onderhoud van deze elementen kan een beroep worden
gedaan op de subsidie vanuit de SOL (Provincie Drenthe). Deze vergoedingen
zijn echter lang niet toereikend. De subsidie uit de SOL is namelijk
op en er wordt momenteel slechts 15 kilometer heg onderhouden. Volgend
jaar gaat de SOL over in Programma Land en komt alle subsidie voor
onderhoud aan landschap uit één pot. In Drenthe vreest
men dat er dan nog minder geld dan nu beschikbaar is voor onderhoud
aan heggen.
De reële kosten voor het onderhoud van de 1000 kilometer heggen
bedragen € 800.000,- per jaar. Vanuit de SOL is niets meer
beschikbaar voor onderhoud heggen. Het jaarlijkse tekort bedraagt
derhalve € 800.000,-
|
