Restauraties in volle gang
Samen met Landschapsbeheer Nederland en de Provinciale Landschapsbeheerders is de Landschapswacht begonnen met de restauratie van eeuwenoude landschapselementen. Voorbeelden hiervan zijn:

Geriefhoutbosje in Bodegraven, Zuid-Holland, 9-2-2007

Elzensingel in Leusen, Utrecht, 6-2-2007

Gevlochten Maasheg, 30-1-2007

Houtwal Ede Gelderland, 30-1-2007

Landweer in Eibergen, Gelderland, 25-1-2007

Houtwal in Groningen, 24-1-2007

Houtwal in Drenthe, 24-1-2007

Houtwal in Luyksgestel Brabant, 18-1-2007

Houtwal in Oldeberkoop, Friesland, 13-12-2006

Vlechtheg in Eext, Drenthe, 13-12-2006

Houtwal in Loosbroek, Brabant, 22-11-2006

Houtkade in Rhenen, Utrecht, 2-11-2006

bomenrijen en hegresten tussen percelen in Zeeland

een prachtige lange graft in Zuid-Limburg

een elzensingel rond een perceel in Friesland

een tuunwal op Texel

vlechtheg in de Achterhoek

elzenhaag in Flevoland.

Wat hebben deze landschapselementen met elkaar gemeen? Het zijn allemaal cultuurhistorische monumenten die verwaarloosd zijn en soms zelfs zo veel achterstallig onderhoud vertonen dat een storm of zware regen, wanneer de bomen in blad staan, tot inscheuren en afbreken kunnen leiden. Vaak zijn er al gaten gevallen in het element. Toch zijn deze landschapselementen even oud als de Onze Lieve Vrouwenbasiliek in Maastricht, de stadspoort van Zutphen of Sneek. Ook ons agrarische landschappelijk erfgoed verdient een monumentenplaatje in wit en blauw.

Ons erfgoed op het spel
Wat de genoemde landschapselementen ook met elkaar gemeen hebben, is dat ze eigendom zijn van particulieren, veelal boeren. Verder is er meestal geen subsidieregeling voor, en als die er wel is, is de vergoeding die de regeling biedt veel te laag en dekt ze niet de kosten. Daarbij komt nog dat de eigenaar zelf de weg van bureaucratie moet bewandelen om een tegemoetkoming in de onkosten te verkrijgen. Hij is op vrijwillige basis bezig ons erfgoed te redden. Dat is natuurlijk de omgekeerde wereld. Als deze landschapselementen ons iets waard zijn, moet het roer echt om. Ons erfgoed staat op het spel. Wij staan op het punt iets te verliezen.
Voor de eigenaar zou het vaak eerder een voordeel zijn als het desbetreffende landschapselement er niet meer was: het staat hem bij zijn moderne bedrijfsvoering in de weg, het belemmert de gewasopbrengst of het vereist snoei- en onderhoudswerk. En dit tegen geen of onvoldoende vergoeding, terwijl de boeren al moeite genoeg hebben om met gangbare productie het hoofd boven water te houden. Daarbij komt nog de constante dreiging van regelgeving die agrariërs in hun agrarische bedrijfsvoering belemmert.

De Landschapswacht
Het moet radicaal anders met ons erfgoed, anders verliezen we het. Eigenaren, al dan niet boer, behoren actief benaderd te worden. Ze moeten gewezen worden op het unieke erfgoed dat zij bezitten, aanspraak kunnen maken op een volledige en structurele vergoeding van de onderhoudswerkzaamheden en de mogelijkheid krijgen dit onderhoud desgewenst door derden te laten uitvoeren. De Landschapswacht en de provinciale landschapsbeheerorganisaties voeren de restauratiewerkzaamheden gratis uit voor de eigenaren. Natuurlijk is het een druppel op de gloeiende plaat, maar de symboolwerking van deze elementen zal doorklinken tot in provinciehuizen en tot in de Tweede Kamer. Er wordt verslag van gedaan en een onderbouwing gegeven van wat het behoud van dit bijzondere erfgoed kost in heel Nederland, ongeacht waar het staat en van wie het is. Zo zal uiteindelijk de emmer vanzelf in beeld komen in plaats van de druppels.